Opisując kulturę polityczną osiemnastowiecznej Szwecji najwięcej uwagi poświeciłem „epoce wolności” (1718-1772), ponieważ ten środek stulecia jest mało przejrzysty, nawet dla wielu fanów dziejów szwedzkich. Wprawdzie nie brak polskich prac mówiących o rządach absolutnych władców: Karola XII (1697-1718) i Gustawa III (1772-1792)., lecz to co pomiędzy nimi niestety często znika.

Czasy Karola XII są dla mnie szczególnie istotne, ponieważ to bezpośrednio z nich wyrasta frihetstid. Dlatego to właśnie temu władcy poświęciłem więcej uwagi niż epoce gustawiańskiej. Niniejsza książka powstała nie tylko dla wypełnienia wspomnianej luki, lecz także z wieloletniego zainteresowania XVIII wiekiem - niezwykłą epoką, w której dziennikarstwo współegzystowało z inkwizycją, oraz z mojej świeżo nabytej znajomości melodyjnego języka szwedzkiego.

CZEGO DOWIESZ SIĘ Z TEJ KSIĄŻKI?

• Nie ma czegoś takiego jak kultura skandynawska; Szwecja i Dania to dwa różne światy.
• Szwecja zachowała wolność chłopów, w przeciwieństwie do Danii, gdzie miał nastąpić powrót pańszczyzny.
• Jak działał czteroizbowy parlament stanowy w Szwecji w 1720, 1750 i 1770 roku.
• Szwedzki wiek osiemnasty odbił silniejsze piętno na dzisiejszej Szwecji niż podboje „okresu potęgi” (stormaktstid).
• Szwecja miała po duńskiej Lex Regia (1665) i angielskiej Bill of Rights (1689) trzecią i …czwartą konstytucję w świecie (Regeringsform 1719 i 1720).
• Karol XII znany również, jako „lew północy” był po 1710 roku znienawidzony przez wielu rodaków.
• Jak Szwedzi zamienili się po 1721 roku z narodu wojowników w naród naukowców.
• Przegrana w wielkiej wojnie północnej w sumie się Szwecji opłaciła.
• Szwedzki parlamentaryzm osiemnastowieczny mimo pewnych osiągnięć nie rokował wielkich nadziei na przyszłość i trzeba go było wymyślić na nowo w XIX wieku.
• Jak mocne były spory wojowniczych karolińskich „kapeluszy” z ospałymi
• „szlafmycami” w Riksdagu.
• Czy faktycznie Rosja tak mocno ingerowała w sprawy Szwecji lat 1712-1772, jak w sprawy Polski w ostatnich dekadach XVIII wieku.
• Jak szlachta z obu partii dominujących w latach 1718-1772 zwodziły chłopów i w jakim stopniu przypominały one dzisiejsze formacje polityczne.
• Na czym polegała i polega wyjątkowość Szwecji – tego stosunkowo małego narodu z wielką rozpoznawalną w całym świecie kulturą.
• Czemu Szwecja zabezpieczyła swój polityczny byt w 1772, gdy Polska osuwała się w niebyt.
• I wiele więcej.

Historia Francji jest najczęściej przedstawiana jako historia silnej władzy lub walka o nią i samo to kreuje mity, ponieważ wielu sądzi, iż silna władza musi oznaczać zamordyzm. To sposób myślenia typowy dla Anglosasów, ponieważ oni pojmują własne dzieje jako walkę przeciw własnym władcom. W realnym życiu jednak najlepiej gdy silna władza uzna liberalne wartości.

W niniejszej książce pokazuję także, że francuska historia jest mocno uniwersalna; jako regionalnego mocarstwa od morza (Północnego) do morza (Śródziemnego). Francja to kraj leżący w rdzeniu Zachodu, otoczony Iberią, Brytanią, Italią i Germanią, a więc niechęć do Francji jest zwykle niechęcią do samego Zachodu, choć w Polsce utarło się tak myśleć o Niemczech, USA czy Wielkiej Brytanii. Życzę miłej lektury!

O Autorze

Piotr Napierała - (ur. 18 maja 1982 w Poznaniu) – polski historyk specjalizujący się głównie w historii XVIII wieku, doktor nauk humanistycznych, publicysta. youtuber, oraz autor m.in. książek takich jak: „Kraj wolności” i „kraj niewoli” – brytyjska i francuska wizja wolności w XVII i XVIII wieku, Kraków 2011, Paryż i Wersal czasów Voltaire’a i Casanovy, Kraków 2012, Żołnierz i filozof. Tadeusz Kościuszko przeciw królom, carom i kościołom, Warszawa 2017, USA i Niemcy. Między liberalizmem a autorytaryzmem, Kraków 2018, Historia Polski bez mitów, Poznań 2022 czy: Frihetstid czyli kultura polityczna osiemnastowiecznej Szwecji, Poznań 2023.